Viêm loét dạ dày tá tràng là gì?
Viêm loét dạ dày tá tràng là bệnh bắt nguồn từ sự dư thừa acid và vi khuẩn xâm nhập vào dạ dày làm tổn thương niêm mạc dạ dày tá tràng. Khi không được chữa trị kịp thời, dần dần lớp niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng sẽ bị bào mòn, và các lớp dưới thành ruột và thành dạ dày sẽ bị lộ ra, khi vi khuẩn xâm nhập sẽ dẫn đến viêm loét. Vết loét ở tá tràng chiếm 95%, vết loét ở dạ dày chiếm 60%, trong đó vết loét ở bờ cong nhỏ dạ dày chiếm 25% các trường hợp.
Đối tượng nào thường mắc viêm loét dạ dày tá tràng?
Bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người mắc bệnh thường là người lớn nhiều hơn trẻ em. Nam giới nhiều hơn nữ giới.
Nguyên nhân dẫn đến viêm loét dạ dày tá tràng
Những yếu tố nguy cơ
– Di truyền: Loét dạ dày tá tràng có tính di truyền, trong gia đình có con cái sinh đôi, viêm loét thường xảy ra đồng thời ở anh (chị) em cùng trứng hơn là khác trứng.
– Tâm lí ( stress): Những người thường căng thẳng thần kinh, mắc chứng lo lắng, sang chấn tâm lý tình cảm thường có nguy cơ bị viêm loét dạ dày tá tràng. Bởi khi gặp các vấn đề về tâm lý, lượng acid trong dạ dày sẽ tiết ra không ổn định.
– Thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ: Việc có những thói quen sinh hoạt không điều độ như thức khuya, bỏ bữa sáng, ăn quá nhanh, ăn quá muộn, lười vận động, ăn quá mặn, chua cay, cứng hoặc khó tiêu… là những yếu tố nguy cơ mà nhiều người thường mắc phải. Đây không chỉ là nguyên nhân dẫn đến viêm loét dạ dày tá tràng mà còn là nguyên nhân dẫn đến rất nhiều vấn đề về sức khỏe khác.
– Hút thuốc, sử dụng rượu bia và chất kích thích: Nicotine trong thuốc lá là nguyên nhân khiến cơ thể tiết ra rất nhiều cortisol- tác nhân chính gây viêm loét dạ dày. Hút thuốc còn làm giảm sức đề kháng của cơ thể, kéo dài quá trình chữa trị bệnh. Việc uống rượu bia trong thời gian dài cũng có thể gây kích thích ăn mòn lớn nhầy trong dạ dày khiến cho thành ra dày xuất hiện vết loét và thậm chí dẫn đến xuất huyết.
Nguyên nhân trực tiếp
– Vi khuẩn H.p (Helicobacter pylori) : Là nguyên nhân trực tiếp và phổ biến nhất dẫn đến viêm loét dạ dày tá tràng, viêm loét dạ dày cấp và ung thư dạ dày (70-80% ca). Loại vi khuẩn này thường lây truyền trong quá trình ăn uống và vật dụng ăn uống, có trong bạn chải đánh răng. Sau đó chúng xâm nhập vào lớp nhầy bảo vệ niêm mạc dạy dày, ruột non.
– Thường xuyên sử dụng các loại thuốc kháng sinh, giảm đau: Đây là nguyên nhân phổ biến thứ 2 sau H.p. Khi sử dụng nhiều và lâu dài thuốc kháng sinh, kháng viêm, giảm đau ở người lớn tuổi, sẽ làm ức chế quá trình tổng hợp prostaglandin- chất có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, nếu bị sụt giảm sẽ gây loét dạ dày tá tràng.
– Hội chứng Zollinger-Ellison: Là 1 trong số bệnh lí đường tiêu hóa hiếm gặp, bệnh có thể gây ra một số khối u ở tá tràng (u gastrin) với 2/3 là u ác tính, những khối u này khiến tăng tiết hoocmon gastrin, tăng dịch acid trong dạ dày, phá hủy lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày
– Thêm vào đó, viêm loét dạ dày tá tràng còn đến từ các loại hóa chất hoặc các bệnh tự miễn khác.
Những biểu hiện của viêm loét dạ dày tá tràng
Đau bụng vùng trên rốn (thượng vị)
Những cơn đau từ âm ỉ kéo dài đến quặn thắt thường là dấu hiệu phổ biến của viêm loét dạ dày tá tràng. Đau từng cơn, ợ chua, ợ nóng, đau nhiều lúc đói, thường vào buổi sáng hoặc đêm. Khi bệnh nghiêm trọng, người bệnh đau bụng dấn đến đi ngoài, phân có màu như bã cà phê, mùi khắm..
Rối loạn tiêu hóa
Khó tiêu hoặc tiêu chảy cũng là triệu chứng của bênh viêm loét dạ dày. Do sự viêm loét dẫn đến những có quan tiêu hóa hoạt động không ổn định.
Một số triệu chứng khác
Như buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, đầy bụng mệt mỏi, mất ngủ và sút cân, rụng tóc.
Tuy nhiên, các triệu chứng trên chỉ mang tính chất gợi ý, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tiến hành xét nghiệm hoặc nội soi dạ dày tá tràng để xác định vị trí cũng như mức độ tổn thương, từ đó lập ra phác đồ điều trị khoa học nhất.
Biến chứng nguy hiểm của viêm loét dạ dày
Thường mắc ở đa số mọi người, nhưng nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng và nguy hiểm tới tính mạng với một số hệ quả sau:
Thủng dạ dày tá tràng
Những cơn đau đột ngột dữ dội, có cảm giác như dao đâm là dấu hiệu rất có thể bệnh nhân bị thủng dạ dày.
Xuất huyết tiêu hóa
Khoảng 15-20% người mắc viêm loét dạ dày tá tráng bị biến chứng xuất huyết tiêu hóa, khi mạch máu khi bị tổn thương sẽ vỡ ra khiến cho máu thoát khỏi mạch đi vào đường ống dẫn tiêu hóa. Cơ quan tiêu hóa sẽ mất nhiều máu, nếu không được phát hiện xử lý kịp thời có thể gây tử vong. Nếu xảy ra một số triệu chứng như: nôn ra máu, đi ngoài phân đen, mệt mỏi…cần đưa bệnh nhân đi cấp cứu ngay lập tức.
Hẹp môn vị
Các khối u phù mề ở niêm mạc bị tổn thương sẽ bó chặt lòng tá tràng, khiến thức ăn không thể đi qua được. Khi ấy, bệnh nhân có thể có những triệu chứng như đau bụng, nôn mửa, nôn ra thức ăn cũ, nôn ra dịch, mất nước, da xanh,…
Ung thư dạ dày tá tràng
Là biến chứng nguy hiểm nhất, thường xảy ra với bệnh nhân viêm loét kéo dài trên 10 năm (5-10%). Nếu người bệnh quá thờ ơ với sức khỏe và không điều trị kịp thời viêm loét dạ dày, tỉ lệ ung thư hóa sẽ còn cao hơn.
Viêm loét dạ dày được điều trị như thế nào?
Bệnh viêm loét dạ dày nên được phát hiện sớm đề điều trị kịp thời. Khi phát hiện những triệu chứng liên quan đến bệnh, ngoài việc duy trị chế độ ăn uống nghỉ ngơi điều độ, bạn hãy đến ngay các cơ sở y tế để được tư vấn, chuẩn đoán và điều trị.
Điều trị viêm loét bằng thuốc kháng sinh
Thuốc Furazolidone: Gây ức chế các monoamine oxydase khi liên kết với các men vi khuẩn.
Thuốc Rifabutin ở dạng bán tổng hợp: Giúp điều trị tiêu diệt vi khuẩn Hp khi dùng kết hợp với Amoxicillin. Là 1 trong những loại thuốc có tỉ lệ hiệu quả thành công cao dùng để chữa trị viêm loét dạ dày tá tràng.
Điều trị viêm loét bằng thuốc ức chế bơm proton
Các loại thuốc như Nexipraz, Omeprazole, Nexium: có tác dụng làm giảm lượng acid tiết ra trong dạ dày tá tràng, duy trì nồng độ pH >5,5. Nexium kháng tiết mạnh, đặc biệt khi kết hợp với thuốc kháng sinh. Ngoài ra còn trục tiếp ức chế proton, đem lại hiệu quả cao trong quá trình diều trị.
Một chế độ ăn uống hợp lý
Là một căn bệnh phức tạp về đường tiêu hóa, thế nên, chế độ ăn uống hợp lý, lành mạnh sẽ giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi của bệnh nhân.
Người bệnh nên ăn: Các loại thức ăn có công dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm kích thích dạ dày tá tràng như sữa, mật ong, trứng, chè nóng,… Thức ăn làm giảm tiết dịch acid như cơm, bánh mì, các loại xôi, cháo, cá hấp, thịt luộc,… Các loại thực phẩm chứa kẽm, protein và chất xơ làm lành những tổn thương do viêm loét như thịt, cá, bắp cải, súp lơ. Nên ăn những loại rau củ chứa Vitamin B, A, D, K. Một số thực phẩm được cho là cải thiện bệnh như nghệ ( tán thành bột, dùng chung với sữa hoặc mật ong), nha đam ( đun sôi với nước nóng, có tác dụng kích thích tiêu hóa), lá mơ ( giã nhuyễn lấy cốt uống), các loại ngũ cốc nguyên hạt,…
Người bệnh nên kiêng: Các loại thực phẩm cay nóng có thể làm hại niêm mạc dạ dày như tỏi, ớt, cà phê, chè đặc, rượu bia, thuốc lá,… Thực phẩm chứa nhiều acid như chanh, dấm, mẻ, những loại nước ngọt có gas Thực phẩm nhiều chất béo, chiên rán dầu mỡ, hoặc quá cứng. Các loại thực phẩm đóng hộp chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng,….
Người bệnh nên chú ý đến cách thức ăn uống, không nên ăn quá no, hoặc quá ít, nhai thật kĩ tăng nước bọt để trung hóa acid, chia nhỏ các bữa ăn để tránh gây đầy bụng dạ dày phải tiết nhiều acid. Nên ăn những thực phẩm được nấu chín, thái nhỏ, ăn ngay sau khi nấu. Nên nghỉ ngơi sau khi ăn tránh lao động hoặc chạy nhảy.
Thay đổi những thói quen ăn uống và luyện tập thể dục thể thao không chỉ giúp điều trị viêm loét dạ dày tá tràng, mà còn giúp bạn có 1 sức khỏe tốt và tinh thần minh mẫn, sảng khoái. Bởi nếu giữ cho mình một tinh thần thoải mái sẽ giúp đẩy nhanh quá trình chữa trị bệnh.
Phòng tránh viêm loét dạ dày
Từ nguyên nhân và cách điều trị bệnh, có thể rút ra những cách phòng ngừa viêm loét dạ dày như sau:
-
Có thói quen ăn uống lành mạnh: Ăn chậm, nhai kĩ, không nên bỏ bữa sáng, hoặc ăn tối quá muộn, nói không với rượu bia, thuốc lá, cà phê, đồ ăn cay nóng, hoặc chiên rán nhiều dầu, mỡ.
-
Bổ sung các loại Vitamin: Vitamin A, D,K, B12, acid folic, canxi, sắt, kẽm,… từ những loại trứng, sữa có tác dụng trung hòa acid trong dạ dày, tá tràng.
-
Hạn chế các loại thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau.
-
Nghỉ ngơi điều độ và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao.
-
Giữ tinh thần thoải mái, thư giãn, tránh căng thẳng.
Lời khuyên:
Viêm loét dạ dày tá tràng là bệnh lý thường gặp, không phân biệt lứa tuổi hay giới tính, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm khác trong hệ tiêu hóa. Vì vậy, tìm hiểu về bệnh để có kiến thức sẽ giúp các bạn biết cách phòng ngừa cũng như chữa trị bệnh. Hi vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho các bạn!
Discussion about this post