Định nghĩa về bệnh vảy nến
Bệnh vảy nến hay được gọi với cái tên tiếng anh là Psoriasis. Chúng do một loại tế bào miễn dịch có tên là lympho gây ra. Do lympho nhận nhầm tế bào da là một cơ quan ngoại lai cần phải đào thải nên dẫn đến tình trạng xuất hiện một lớp da dày mang màu đỏ, trắng hay xám trên bề mặt da. Theo như thống thế, bệnh vảy nến chiếm đến 5% tổng dân số Châu Âu và chiếm đến 2% tổng dân số của Châu Phi và Châu Á trong tổng số các bệnh nhân đến khám tại phòng bệnh da liễu.
Vảy nến xuất hiện chủ yếu ở vùng da đầu, cùi tay, xương da cùng, hay khu vực đầu gối. Chúng có thể xuất hiện thành từng khu hoặc rải rác ra khắp cơ thể.
Vảy nến là một căn bệnh phổ biến, chúng xảy ra chủ yếu đối với người lớn, trẻ nhỏ thường rất ít mắc phải. Vảy nến ở mức độ nặng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng sức khỏe, tâm lý và vấn đề thẩm mĩ của người bệnh.
Nguyên nhân xuất hiện bệnh vảy nến
Cho đến nay, nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của bệnh vảy nến vẫn đang là một ẩn số đang dần sáng tỏ của các nhà nghiên cứu. Họ cho rằng hầu hết yếu tố gây ra là do các bệnh về da di chuyền hoặc là bệnh về da do cấu trúc gen dưới sự xúc tác của cá yếu tố như stress, chấn thương vật lý, nhiễm khuẩn,…
Do di truyền
Theo như khảo sát có đến gần 30% các trường hợp bị mắc bệnh do di truyền và tỉ lệ cùng mắc bệnh của các cặp song sinh lên đến 70%. Gen gây ra bệnh nằm trên vùng nhiễm sắc thể số 6 – chúng có liên quan đến HLA, CW6, DR7, BW57, B17, B13.
Do stress
Căng thẳng, mệt mỏi cũng là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh vảy nến. Các đối tượng bị vảy nến thường là những người hay lo lắng, dễ dàng bị kích động,…
Do yếu tố nhiễm khuẩn
Sự ô nhiễm khuẩn như viêm amidan hay viêm mũi họng cũng là một nguyên nhân gây nên tình trạng vảy nến.
Ngoài ra, vảy nến còn xuất hiện do một số nguyên nhân khác như sử dụng thuốc không đúng (như corticoid,…), hiện tượng Kobner (là hiện tượng xuất hiện các tổn thương do các kích thích lý hóa hoặc do các kích thích cơ học như gãi ngứa, chà sát,…), rối loạn nội tiết, rối loạn các yếu tố trên da.
Các tổn thương do vảy nến gây ra
Có 3 loại tổn thương chủ yếu do vảy nến gây ra:
* Tổn thương da: xuất hiện một lớp da dày màu đỏ được phủ một lớp vảy màu trắng, xếp chồng lên nhau và rất dễ bị bong tróc. Các tổn thương da có thể mọc thành từng đám trên da hoặc lan truyền lan rộng ra khắp cơ thể.
* Tổn thương móng: Có đến 1/3 các đối tượng bị vảy nến bị tổn thương móng tay, móng chân. Các móng thường bị ngả sang màu vàng đục, rất dày những mủn, dễ dãy, vỡ.
* Tổn thương khớp: Biểu hiện tổn thương khớp là xuất hiện các bệnh như viêm khớp mạn tính, cứng khớp, trật khớp, lệch khớp, gây khó khăn trong quá trình di chuyển.
Các thể lâm sàng của vảy nến
Vảy nến gồm có 8 thể lâm sàng chủ yếu là:
Vảy nến chấm giọt
Xuất hiện chủ yếu ở lứa tuổi trẻ em và người trẻ tuổi. Thể này tồn tại dưới dạng là các chấm hình cầu với đường kính nhỏ, chỉ vàu milimet, chúng nằm phân phố, rải rác khắp cơ thể. Các chấm thường có màu đỏ tuổi, bên trên được phủ một lớp màu trắng, dễ cạo và dễ bị bong tróc.
Vảy nến thể đồng tiền
Sở dĩ gọi chúng như vậy bởi chúng có hình dạng như đồng tiền xu, với đường kính từ 1 – 4 cm rải rác khắp cơ thể. Chúng mọc thành từng đàm, có thể đếm được và phát triển mãn tính.
Vảy nến thể mảng
Chúng mọc thành từng mảng với đường kính lớn, có thể từ 5 – 10 cm, thậm chí là lớn hơn. Giữa các mảng có sự giới hạn rõ ràng và mang tính chất cố thủ rất dai.
Vảy nến da đỏ toàn thân
Đây là một trường hợp bị nhiễm nặng, bị phù nề, căng và rớm dịch. Các bệnh nhân bị nhiếm vảy nến dạng này hầu như không có vùng da nào lành tính, đau rát và bị ngứa dữ dội. Bênh nhân có thể bị sốt cao hay rối loạn tiêu hóa, thậm chí là gây nguy hại nghiêm trọng đến tính mạng do sự phát triển nhanh chóng của một loại vi khuẩn nào đó.
Vảy nến thể khớp
Vảy nến thể khớp có thể khiến cho các khớp bị xưng đau, biến dạng. Sau nhiều năm nếu như không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến tình trạng tàn phế, suy kiệt và cuối cùng là bị tử vong.
Vảy nến mụn mủ
Đây là một tình trạng hiếm gặp với 2 hình thái cơ bản là:
- Vảy nến mụn mủ toàn thân với các triệu chứng lâm sàng như sốt cao đột ngột, mệt mỏi, nổi chi chít các nốt mụn, mủ, có cảm giác bị bỏng rát, tổn thương móng, rụng tóc,…
- Vảy nến mụn mủ xuất hiện nhiều ở vùng lòng bàn tay, bàn chân
Vảy nến đảo ngược
Xuất hiện nhiều tại các vùng như bẹn, kẽ mông, vùng dưới rốn, ngực. Các tổn thương có thể lây lan ra ngoài các vết kẽ, tạo ra các vết nứt, vẩy ẩm, tạo cảm giác đau rát và khó chịu cho người bệnh.
Vảy nến trẻ em
Xuất hiện chủ yếu trong độ tuổi đang lớn. Các tổn thương có thể bùng phát một cách đột ngột, tạo thành các chấm nhỏ rải rác lên khắp cơ thể người bệnh.
Cách chuẩn đoán bệnh vảy nến
Cơ sở chuẩn đoán bệnh vảy nến chủ yếu dựa vào các yếu tố sau:
- Vị trí gây bệnh
- Các tổn thương cơ bản của bệnh nhân
- Dựa vào dấu hiệu Koebner
- Dựa vào phương pháp mô bệnh học da
Điều trị bệnh vảy nến
Quá trình điều trị bệnh vảy nến khá nan giải, đòi hỏi bệnh nhân cần phải có sự kiên trì, cố gắng và điều trị theo đúng liệu trình của bác sĩ. Tùy theo mức độ nặng nhẹ của tình trạng mà sử dụng các loại thuốc sao cho phù hợp.
Đối với các trường hợp mắc vảy nến nhẹ, sử dụng các loại thuốc dạng kem bôi, kem dưỡng da sẽ giúp hạn chế quá trình mẩn đỏ, gây bỏng rát và ngứa tại các khu vực bị vảy nến. Trong trường hợp bị nặng, ngoài việc sử dụng các loại thuốc chuyên dụng, bác sĩ sẽ có các liệu trình kết hợp với các phương pháp khác ( như sử dụng axit salicylic, PUVA, thuốc dị ứng, thuốc kháng sinh, thuốc ức chế miến dịch) để ức chế các triệu chứng và kiểm soát mức độ lan truyền của bệnh.
Lời khuyên dành cho các bệnh nhân bị vảy nến
- Tránh stress, căng thẳng, mệt mỏi, luôn giữ cho mình một tinh thần thoải mái, cần phải kết hợp giữa giải trí và học tập, làm việc
- Tránh hiện tượng kỳ, ngãi ngứa cho da
- Không nên sử dụng rượu, bia hoặc các chất kích thích có hại cho sức khỏe của con người
- Tránh bị nhiễm khuẩn
- Không nên để các vùng da bị bệnh bị trầy xước, nứt nẻ
- Không nên sử dụng các chất có chứa bazo như bột xà phòng, bột giặt hay là vôi,…
- Hạn chế tiếp xúc da với ánh năng mặt trời hoặc môi trường gây nhiễm khuẩn
- Trong trường hợp bạn không may mắn bị bệnh, hãy luôn giữ cho mình một tinh thần lạc quan, vui vẻ, kiên nhẫn để quá trình điều trị mang lại hiệu quả cao.
Vảy nến là một căn bệnh phổ biến và nó không gây hại trực tiếp đến tình trạng sức khỏe của bệnh nhân nếu như ở mức độ nhẹ. Để có thể điều trị được bệnh vảy nến, yếu tố quan trọng cần phải quan tâm hàng đầu đó chính là sự kiên nhẫn, tinh thần lạc quan, chiến đấu bệnh tật của bệnh nhân. Khi thấy cơ thể xuất hiện các triệu chứng lạ, hãy đến ngay cơ sở y khoa gần nhất để được chuẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh việc để bệnh phát triển nặng hơn. Bởi như vậy rất khó điều trị và tỉ lệ thành công không được cao.
Discussion about this post